Zwart beton challenge Header
Innovatief
TEKTONIEK UNIVERSITY

Uitdaging zwart beton

Cindy Vissering

Het is niet eenvoudig om op een mooie manier zwart beton te maken, dat ook nog eens zwart blijft. Betonproducenten van Betonhuis BPN (Betonproducenten Nederland) gaan met elkaar de strijd aan om een zo mooi mogelijk zwart beton te produceren. Het zwarte beton wordt vervolgens buiten neergelegd en met tussenpozen beoordeeld door een vakkundige jury.

Een echte uitdaging

De proefstukken zijn 1 bij 1 meter en 10 cm dik. De jury beoordeelt de tegels op de zwartheid van de kleur, hoe egaal de kleur is en in welke mate de kleur in de loop van de tijd blijft. De tegels worden een jaar lang gevolgd. De producenten moeten aan een aantal randvoorwaarden voldoen om een goede vergelijking te kunnen maken: er wordt gestort met zelfverdichtend beton in een gelakte houten kist. Er mag maximaal 6% kleurstof worden toegepast.

De eerste ronde liep in 2020 en een tweede ronde 2022 is einde 2021 opgestart met een laatste keuring voorjaar 2023.

Zwart beton 2 beoordeling 1 jury 2 zoomin

Jury 2022

De jury van de tweede ronde bestaat uit de volgende personen:

  • Monica Adams van Studio Adams;
  • Henk Oude-Kempers adviseur Schoonbeton;
  • Cindy Vissering van Tektoniek.


In vergelijking met de aandachtspunten van vorige ronde zijn er een aantal aspecten veranderd. Dit zijn de aandachtspunten voor ronde twee:

  • zwartheid vergeleken met een RAL-waaier;
  • kleurtemperatuur;
  • verschil in grijswaarde door de tijd gemeten met een spectrometer;
  • onregelmatigheden: vlekken, luchtbellen;
  • esthetisch oordeel over de onregelmatigheden.
Zwart beton 2 beoordeling 1 jury 3

Jury 2020

De jury bestaat uit de volgende personen:

  • André Kempe van Atelier Kempe Thill;
  • Henk Oude-Kempers adviseur Schoonbeton;
  • Cindy Vissering van Tektoniek.


Gezamenlijk is een beoordelingsformulier opgesteld, dit zijn de aandachtspunten waar de juryleden op letten:

  • zwartheid vergeleken met een RAL-waaier;
  • kleurtemperatuur;
  • zwartheid en uitstraling bij natte tegel (verschil met droge tegel);
  • onregelmatigheden: vlekken, luchtbellen;
  • esthetisch oordeel over de onregelmatigheden;
  • zichtbaarheid van toeslagmateriaal;
  • glans.


Jury foto Naomi Heidinga
Zwart beton challenge 2020 - vergelijking
Jury foto Naomi Heidinga
Zwart beton challenge 2020 - vergelijking

Eerste jurysessie december 2021

Deze tweede ronde wil men onder andere het effect van hydrofoberen (waterafstotende laag) vergelijken. Elke tegel wordt voor de helft behandeld met hydrofobeermiddel. Elke fabrikant wordt gevraagd om twee dezelfde tegels te produceren. De ene tegel wordt bijna vlak gelegd, de andere onder een duidelijke hoek, zodat het water goed afloopt. Er zijn twee klassen waarin men mee kan dingen: de ene klasse betreft onbewerkte tegels en de tweede klasse betreft tegels met nabewerking zoals stralen of polijsten.

“We waren blij verrast met het zien van de ingediende tegels," laat Cindy Vissering weten, "deze tegels zijn echt goed donker en waardig voor de competitie naar de meest diep-zwarte betontegel. We zijn zeer benieuwd naar hoe de tegels zich gaan houden in weer en wind, vorst en felle zon." De beginwaarden van de tegels zijn opgenomen, en een dagwinnaar is aangewezen, met de opmerking dat deze wel zwart af gaf.

Foto maart Arie Dekker

Oordeel van de jury eerste ronde 2020

Half maart 2020 heeft de jury de tegels een eerste keer beoordeeld. De tegels lagen toen ongeveer een maand buiten. Helaas had het net daarvoor geregend en kon alleen de natte situatie beoordeeld worden. Het viel de jury op dat er al bij aanvang grote verschillen zijn in zwart-tint. Sommige tegels zijn echt grijs. De juryleden hebben op basis van de situatie buiten én een foto van de tegels bij droog weer een dagwinnaar gekozen.

Eind juni 2020 kwam de jury een tweede keer bijeen om de zwarte tegels te beoordelen. Gelukkig was het dit keer droog, Na de beoordeling zijn de tegels nat gemaakt om ook de natte situatie en het verschil met de kleur bij droog weer te beoordelen. Bij een aantal tegels viel het op dat deze zwart afgaven wanneer er met een vinger overheen geveegd werd. “Dat is roet,” zegt Henk Oude Kempers, “dat wast uit en zal in de loop van de tijd de kleur doen vervagen.” Een aantal tegels was lichter geworden (vergeleken in de natte toestand, want de droge toestand heeft de jury de eerste keer niet kunnen beoordelen). De jury beoordeelt de mate van vlekken, maar ook of deze fraai zijn. "Want een egaal vlekkerig beeld hoeft niet storend te zijn”, zegt André Kempe. Ook dit keer koos de jury een dagwinnaar en dat was een andere dan de vorige keer.

In februari 2021 heeft de jury een eindbeoordeling gemaakt op de tegels en is er uiteindelijk een totaal winnaar gekozen. De producenten hebben onderling met elkaar besproken waar de eventuele verschillen vandaan zouden kunnen komen en hebben besloten dat het nog te vroeg was om naar buiten te komen met algemene conclusies. Zij hebben de suggesties tot verbetering intern ter harte genomen en onderling een nieuwe prijsvraag uitgeschreven, zie bovenaan de jurysessies van de tweede ronde in 2022.

Zwart beton jury 1
Zwart beton jury 2
Zwart beton jury 3
Zwart beton jury 4
Zwart beton jury 1
Zwart beton jury 2
Zwart beton jury 3
Zwart beton jury 4
Ook interessant

uitgelicht