Studio Fabrication – buitenmeubel

Beton is een uitdagend materiaal voor studenten architectuur. Omdat beton vrij te vormen is, de samenstelling gevarieerd kan worden en het oppervlak ook nog eens verschillend afgewerkt kan worden, is er heel veel te experimenteren. Dat is dan ook wat de studenten van Fontys Academie voor Architectuur en Stedenbouw te Tilburg enthousiast gedaan hebben in de Studio Fabrication in 2020-2021 onder de bevlogen leiding van Ivo Vrouwe.

Verbinden van ontwerpen en maken

Wanneer architectuur wordt gezien als het maken van goede gebouwen en constructies, dan is de kunst van het reflecteren op materialisatie en fabricagemethodes van groot belang. In de huidige tijd vormt dit echter een grote uitdaging. Het resultaat van de scheiding tussen hand en hoofd, tussen maken en bedenken, zowel in de opleiding als in de praktijk, maakt dat ontwerpers niet noodzakelijk betrokken zijn bij de fabricage zelf. En bouwers en producenten zijn niet vaak bewust van het initiële idee en de ontwerpoverwegingen. De consequentie daarvan is dat de architect zich vooral bezig houdt met simulaties van ruimtelijke ontwerpen met de focus op esthetiek en verhaal, terwijl de producenten en bouwers deze ambities proberen in te perken om haalbarheid en efficiency te realiseren.

Met de recente introductie van technologie van parametrisch ontwerp en digitale fabricage, wordt de relatie tussen het ontwerp en de maakbaarheid daarvan weer intenser ervaren. De herintroductie van de kunst van het maken in het ontwerpproces zorgt voor een interessante, andere kijk op het ontwerp. In de Studio Fabrication worden studenten uitgedaagd om deze relatie te leggen door zelf aan de slag te gaan met het maken van mallen en storten van beton.

Ontdekken van materiaaleigenschappen

In een aantal rondes ontdekten de studenten wat er wel en niet kan met beton, vooral ook door te leren van het maken van fouten. De mallen maakten zij zelf thuis of beperkt (vanwege corona) op de werkplaats op school. Het beton werd gestort in het laboratorium van Byldis Tilburg. Door middel van tijdvakken en kleine groepjes was dit gelukkig mogelijk. Zij gaven ook een introductie tot eigenschappen van beton en ondersteunden de studenten in het vertalen van hun ontwerp naar een maakbaar object.

Verschillende materialen voor de mal en betonsamenstellingen werden getest en beoordeeld. Met nieuwe inzichten en materiaalkennis werd gewerkt aan de opgave. De opgave: met een buitenmeubel op de binnenplaats van Fontys studenten van verschillende opleidingen activeren en samenbrengen. Voor de eindopgave werkten de studenten in twee grotere groepen, waarbij de ene groep tot een gezamenlijk ontworpen element kwam en de andere groep individuele geschakelde elementen ontwierp. Hun ontwerpverhaal verbeelden zij in een video.